Geschreven door Het is vrijdag ochtend, de laatste dag voor de Kerstvakantie, de deur van het klaslokaal staat open en ik loop naar binnen. Middenin de ruimte zitten alle kinderen van groep 2 met hun stoelen in een halve cirkel naast elkaar geduldig te wachten op wat er gaat gebeuren. Voorzichtig zet ik een grote bruine houten box op een tafeltje. ‘Goedemorgen allemaal! Ik ga jullie een verhaal vertellen over wat ik heb meegemaakt op Sinterklaasavond. Maar voordat ik aan mijn verhaal begin, ben ik nieuwsgierig naar wie van jullie wel eens naar muziek luistert?’
Alle vingers gingen vrijwel tegelijk in de lucht. Een klasgenootje vertelde enthousiast erbij dat hij alle muziek op zijn mobiele telefoon luistert. ‘Ok, dus jij hebt al een eigen telefoon!’ riep ik ietwat verbaasd als reactie en tegelijk krijgt hij bijval van een ander klasgenootje ‘Ik ook, en ik heb ook een iPad’. Goed, deze klas is ver vooruit op wat ik ze ga vertellen en ik keek ook heel even richting de doos met CD’s. ‘Ok, wie van jullie heeft thuis een platenspeler staan?’ Het bleef stil in de klas, ze leken allemaal in afwachting te zijn van de eerste die zijn vinger op durfde te steken. Heel stiekem hoopte ik op een papa die heel modern een hele dure stereo installatie in huis had staan met een platenspeler centraal opgesteld en een strakke collectie langspeelplaten, maar helaas.
Ik vervolgde mijn verhaal met een beetje uitleg over techniek. Niet teveel de diepte in: telefoons hebben stroom nodig, die moet je regelmatig opladen en op de vraag ‘Waar komt die muziek dan vandaan?’ Werd ook netjes beantwoord met ‘Het Internet meneer!’. Daar had ik ze op het punt waar ik ze wilde hebben. Want in de tijd dat ik dezelfde leeftijd had als de meesten in de klas was er nog helemaal geen Internet, laat staan een streamingdienst waar je muziek kon luisteren. Wij hadden alleen maar een hele grote bruine houten box die, zonder opladen, en toch konden we muziek afspelen. Toen ik dat vertelde gingen alle ogen richting de box en begon ik aan mijn verhaal.
‘Ik was net iets ouder dan jullie toen ik samen met mijn ouders en opa/oma Sinterklaasavond vierden. Mijn vader kwam wat later thuis, hij werkte in een winkel waar hij radio’s en televisies verkocht. Hij had die middag een televisie verkocht en die moest nog even naar de klant worden gebracht. Thuisgekomen kreeg hij van mijn moeder een warme kop koffie en een lekkere plak koek.
Mijn opa en oma waren na zijn werk door hem opgehaald en kwamen samen met hem binnen. In het midden van onze huiskamer stond een grote stenen open haard die mijn ouders speciaal hadden laten bouwen. Samen met mijn vader legde ik wat houtjes onderin die ik mocht aansteken. Toen dat goed begon te branden legde mijn vader een groter blok hout in de kachel en zo werd het al snel lekker warm in de kamer.
Links van de open haard stond deze grote bruine box en op de tafel lag een stapel met oude platen. Die platen had ik een week daarvoor cadeau gekregen van mijn opa en oma. Ik zat vol ongeduld naast de box op de grond want ik wilde heel graag iets laten zien aan mijn opa en oma. ‘Eerst koffie met koek’ riep mijn moeder. ‘Ik heb de hele week al naar die plaat moeten luisteren, je wacht maar even tot we klaar zijn’. Ik kreeg limonade en wachtte rustig op het moment dat ik alles mocht laten zien, en horen’.
Een van de oude platen werd uit de papieren hoes gepakt. ‘Wat is dat?’ Een van de kinderen vroeg nieuwsgierig wat de ronde zwarte plaat moest voorstellen. ‘Nou, dat ga ik jullie zo laten zien en horen. Ik vertel eerst even verder. Ok?’ Ik legde de langspeelplaat voorzichtig op de bovenkant van de box en vervolgde mijn verhaal en deed tegelijk alles wat ik die Sinterklaasavond ook deed.
‘Ik mocht eindelijk de box aan mijn opa en oma laten zien. Ik pakte een plaat, opende het deksel van de box en legde de plaat op het plateau in het midden. Een naald werd uit een klein metalen doosje gehaald en door mij voorzichtig op de kop van een metalen arm vastgemaakt met een schroefje. De naald had een hele scherpe punt en mijn vader vertelde dat die naald regelmatig moest worden vervangen door een nieuwe. Daarna pakte ik een slinger die ik aan de zijkant in de box deed. Rustig draaiend werd aan de binnenkant een veer opgewonden, vergelijkbaar met die in een ouderwetse wekker.’ Geen van de kinderen reageerde. Ik draaide de box nog een keer rond op de tafel. Kijk, geen kabeltje met een stekker eraan. Geen stroom!
‘Een kleine hendel die tegen de draaischijf was gedrukt hield die tegen, net als een rem op je fiets. De rem kwam los en de schijf begon te draaien. Ik pakte de kop van de arm met de naald erin en plaatste de naald voorzichtig op de plaat. Uit de box kwam plotseling een een krassend geluid en enkele tellen daarna muziek’. Aan de voorzijde van de box twee deurtjes. Ik opende beide deurtjes en daarmee ging gelijk het volume omhoog en hielden bijna alle kinderen tegelijk hun handen voor hun oren. Ik sloot langzaam de deurtjes en liet ze verbaasd luisteren naar het geluid uit de box.
‘Nu is mijn verhaal niet helemaal compleet zonder dat ik jullie vertel over de plaat die ik die avond voor mijn opa en oma liet afspelen. Het was mijn lievelingsplaat, die ik de hele week op de platenspeler had afgespeeld. Vaak tot grote ergernis van mijn moeder, want die was na een aantal dagen het liedje meer dan zat. Mijn opa en oma moesten lachen, ze hadden de plaat al heel lang niet meer gehoord. Het was een herinnering aan de tijd dat ze zelf nog een oude platenspeler in huis hadden staan. Maar die plaat hadden ze opgeborgen, samen met anderen omdat ze deze op de nieuwe stereo installatie niet meer konden afspelen. Ze vonden het prachtig en ik was zo trots als een pauw. Toen de plaat was afgelopen moest ik alles weer opbergen. Een keer afspelen was genoeg volgens mijn moeder. Ik pakte de plaat van het plateau en legde hem net iets te hard op het stenen plateau voor de open haard. De plaat brak in twee stukken, ik was ontroostbaar en ben die avond vroeg naar bed gegaan. Moe van alles en met een enorme teleurstelling dat mijn favoriete plaat kapot was gegaan.
Die oude plaat kan ik jullie helaas niet meer laten zien. Hij is weggegooid. Maar ik heb nog wel een paar CD’s meegenomen waar het liedje op staat. Die mogen jullie allemaal mee naar huis nemen om het daar tijdens de Kerstvakantie nog eens af te spelen, als je dat leuk vind’. Ik legde een van de CD’s in de speler en drukte op play….
Op alle gezichten kwam een lach tevoorschijn.
Na de Kerstvakantie stond ik net als het jaar ervoor bij de uitgang te wachten op mijn dochter. Het was 12 uur en ze kon elk moment met haar klasgenootjes naar buiten komen rennen voor de middagpauze. Een vader die net daarvoor nog wat verderop stond te wachten kwam plotseling naast mij staan. ‘Ben jij de pappa van de CD?’ Ik keek hem eerst wat verbaasd aan, maar bevestigde zijn vraag. ‘Dat klopt! Hoezo?’
‘Ik heb de hele Kerstvakantie naar dat liedje moeten luisteren! Het stond boven op herhaling en mijn kinderen stonden er de hele dag op te dansen. Ze hebben er wel heel veel plezier mee gehad, maar ik heb de CD na een week even bovenop de kast gelegd. Tot grote teleurstelling van de kids!’. Tegelijk vloog mijn dochter mij in de armen, ik wenste hem succes en we liepen samen naar huis. ‘Was die meneer boos pap?’. Nee, die was heel erg blij met de CD die ik jullie heb meegegeven voor de Kerstvakantie.