Geschreven door De computers met de meeste impact zijn door ons verkocht vanaf 1982 met de Commodore 64 als allereerste thuis computer en de Amiga 1200 als laatste model. We verkochten en repareerden die computers, de beeldschermen, joysticks, printers en een selectief pakket software. Het is een tijdlijn die parallel loopt aan die van de videocamera‘s en de ontwikkelingen binnen enkele decennia is minstens net zo indrukwekkend.
De eerste Amiga computer werd in 1984 door Rabbit systems in Arnhem gedemonstreerd op een computerbeurs waar wij destijds rondliepen. We waren met een groep vrienden nog steeds bezig met de Commodore 64 en 128(D) computers en op zoek naar software en hardware aanbiedingen voor die computers. Rabbit systems had die dag een stand precies in het midden van de hal en ik kan mij het moment nog heel goed herinneren toen de demo van de ‘bouncing ball’ werd gestart. Onder de houten tafel waar de Amiga 1000 op stond uitgestald stonden twee enorme speakers die op de computer waren aangesloten. De demo werd gestart en voor het eerst in Nederland knalde het geluid van de stuiterende bal met een zware bas door de hal heen. Iedereen draaide zich om en wilde weten waar dat geluid vandaan kwam. Na het zien van die eerste demo was iedereen….verliefd op die nieuwe vriendin: Amiga.
De prijs van de eerste Amiga 1000 computers was niet voor iedereen bedoeld. Die lag ergens rond de 4000 gulden. Maar Rabbit systems heeft er velen van verkocht die dag. De eerste Amiga 1000 modellen werden rechtstreeks uit de USA geïmporteerd en hadden NTSC video chips ingebouwd. Dat hield in dat de eigenaren ook alleen de software uit de USA konden gebruiken. Commodore Nederland verkocht het NTSC model niet, die hebben gewacht tot het PAL model voor de EU klaar was. Vanaf dat moment ging het snel. Rabbit systems had zich inmiddels gespecialiseerd en werd tevens importeur en groothandel. Niet veel later stond de Amiga 1000 PAL in onze winkel. Nog steeds veel te duur voor de thuismarkt, maar we konden er wel een fantastische voorsprong in ervaring mee opbouwen en iedereen wilde hem zien.
De Amiga 1000 werd opgevolgd door verschillende modellen: De Amiga 500, 600, 1200, 2000, 3000, 4000. De Amiga 500, 600 en 1200 waren bedoeld voor de thuismarkt, voor consumenten die veelal games speelden en wat brieven wilden schrijven met een tekstverwerker, die ze dan vervolgens op papier lieten printen met een ratelende naald printer. Epson was een populair merk in die dagen.
De grotere modellen; Amiga 1000, 2000, 3000 en 4000 waren bedoeld voor de power users. Deze modellen waren uitbreidbaar met verschillende hardware kaarten, vanaf de Amiga 2000 had men zelfs verschillende sloten in de computer waar, net als in een pc, kaarten in gestoken konden worden voor het sneller maken van de computer (processor update) maar ook kaarten voor het verwerken van audio en video beelden. De Amiga 1000 heeft onze winkel pas verlaten toen het tijdperk van de Amiga ten einde liep. Hij staat tegenwoordig naast mij op mijn werkkamer als een herinnering aan onze tijd dat we volop aan het pionieren waren met deze computers.
De hekkensluiter was de Amiga 1200. De meest compacte thuiscomputer die, ondanks zijn afmetingen nog een paar forse expansiemogelijkheden in petto had. Zo kon je verschillende expansie kaarten voor deze computer kopen om bijvoorbeeld het geheugen uit te breiden, of een co-processor met floating point inbouwen. Maar de top was toch wel de kaart met een enorme Motorola 68060 processor en 128 Megabyte geheugen. Zelf heb ik ooit nog eens 850 gulden (c.a. 400 Euro) voor 64 Megabyte betaald. Dat was toen goedkoop.
De Amiga 1200 was ook geschikt om een 2.5 inch harddisk in te bouwen. Een kleine compacte harddisk waarop je dan ruim 3000 diskettes kon opslaan. Die diskettes kon je dan vervolgens in grote bakken onderin de kast of in een bureaulade zetten omdat je ze niet meer nodig had. Elke diskette was trouwens goed voor 880 Kilobyte (0.88 Megabyte) aan data. Ter vergelijking: in mijn camera’s gebruik ik 128 Gigabyte en 256 Gigabyte kaarten. 1 Gigabyte is 1024 Megabyte.
De Amiga 1200 staat bovenop zijn voorganger de Amiga 1000. Beiden werken nog, maar ze moeten wel intern opgeknapt worden. Zo is de Amiga 1200 op sommige plekken helaas wat geel geworden. Maar, de interne elektronica werkt nog als voorheen. Naast de 1200 heb ik ook nog een externe 1011 diskdrive die helemaal origineel is. Alles krijgt een voorzichtige opknapbeurt, hopelijk zonder dat de originele vorm eruit wordt gepoetst.
In de tijd van de Amiga computer werd er een aantal jaren achter elkaar een computerdag georganiseerd in een grote zaal van de Herderin in Hasselt. Een groepje enthousiaste Commodore fans streek neer aan een tafel in de zaal om hun kunsten en ervaringen uit te wisselen. Een flinke groep was zeer bedreven met games, maar er waren ook anderen die zich bezig hielden met muziek maken met audio samples of beelden genereren met de eerste grafische software: Paint 3D en Sculpt 3D waar weer een volgende stap werd gemaakt met deze computers: raytracing. Dit was de voorloper van de eerste 3D animaties. Eric Graham heeft met Sculpt 3D de eerste 3D gerenderde demo gemaakt in 1986.
Amiga computers werden net als hun opvolgers: PC’s steeds verder ontwikkeld. Motorola ontwikkelde steeds sneller wordende processoren en Commodore zelf ontwikkelde zelf de interne chipsets. De Amiga kon schermvullende video met overscan weergeven en tegelijkertijd tweekanaals stereogeluid of vierkanaals monogeluid afspelen. Er was een ruime keuze aan kleurmodi en schermresoluties tussen 64.000 en 614.400 pixels beschikbaar.
Er waren drie generaties chipsets: OCS (oude chipset; Amiga 1000), ECS (verbeterde chipset; Amiga 500, 600, 2000, 3000) en AGA (geavanceerde grafische adapter; Amiga 1200, 4000). De OCS chipset had een palet van 4096 kleuren, ECS en AGA 16 miljoen kleuren. OCS en ECS hadden 32 kleurregisters, AGA had er 256.
De meest gebruikte grafische modi voor animaties waren:
* Geïndexeerde kleuren met 2, 4, 8, 16, 32, 64, 128 of 256 kleurenregisters.
* EHB (Extra-Halfbrite) die 64 kleuren kon weergeven met slechts 32 kleurregisters. De 32 extra kleuren waren de helft van de helderheid van de kleuren in de registers.
* HAM 6 (Hold-And-Modify) kon 4096 kleuren weergeven met 6-bits pixel op-codes. De op-codes konden ofwel een kleur selecteren uit 16 kleurregisters of een kleur vasthouden van de vorige pixel en het rode, groene of blauwe kanaal ervan wijzigen met een precisie van 4 bits.
* HAM 8 (Hold-And-Modify) kon 262.144 kleuren weergeven met 8-bits pixel op-codes die kleuren konden selecteren uit 64 registers of een RGB-kanaal konden wijzigen met een precisie van 6 bits.
Amiga animaties werden vaak gedistribueerd als freeware op diskettes. Een populaire serie freeware diskettes was Fish Disk. Vanwege de lage bandbreedte van diskettes moesten de animaties kort zijn, zodat ze volledig in het geheugen konden worden geladen voordat ze werden afgespeeld.
De meest gebruikte bestandsformaten voor animaties waren IFF ANIM en MovieSetter. Games gebruikten vaak eigen formaten voor hun animaties.
Commodore Amiga computers werden geproduceerd van 1985 tot 1994. In de hoogtijdagen was Amiga de toonaangevende thuiscomputer van West-Europa en bij ons was hij razend populair. Ik durf te stellen dat deze computers voor heel veel jongeren de basis gelegd voor een toekomst in de IT. Of het nu hardware of software ontwikkeling betreft.
Wat blijft zijn de herinneringen aan een fantastische tijd waarin we van alles hebben gedaan met deze computers en ik zal dan ook proberen om af en toe eens wat van die ervaringen hier op mijn blog te delen. Tussendoor probeer ik alles weer terug te vinden op onze zolder. Er ligt nog van alles. Dozen met oude computers en onderdelen, kabels, diskettes, boeken, service manuals van verschillende Amiga computers. Recent heb ik de Amiga 1000 en 1200 terug gevonden, boeken, originele software, zoals HiSoft DevPac, maar ook zo’n goeie oude originele Joystick, met schakelaars. Het enige wat nog mist is een beeldscherm wat past.
Een uitdaging zijn ook de onderdelen voor deze computers. Ze zijn schaars, veel is verkleurd en de prijzen zijn bijna gelijk aan die van een nieuwe Amiga computer. En nee mijn verzameling wordt absoluut niet verkocht. Ik wil dat opstart geluid van de Amiga 1000 weer horen…..
De computerdag werd destijds in de lokale krant vermeld met de bovenstaande foto’s erbij. Er was geen gebrek aan belangstelling op die dagen.
Tot de volgende!