Geschreven door Onze bet overgroot vader was poldermeester en president-kerkvoogd in de oudste polder van Nederland: Mastenbroek, een bijna 9000 hectare groot gebied wat door overstromingen en veel klei-afzettingen zeer geschikt werd voor weidegrond.
Al in 1390 werden de dijken door alle landbezitters keurig onderhouden met de schep. Dat was een plicht die niet kon worden afgekocht met geld. In een document ‘dijkrecht van Mastenbroek’ stond alles precies omschreven en niemand kwam daar onderuit. Dat werd ook gecontroleerd en bij verzuim werden boetes opgelegd.
De polder kent een geschiedenis voor de afwatering, die eerst met verschillende kleine windmolens werd gedaan. Die kleine windmolens zijn verkocht en vervangen door twee grotere windmolens. Die zouden het water met een duim per dag omlaag kunnen brengen.
Het gebied zelf is door de eeuwen heen sterk veranderd. Zo was de hele polder vloer twee meter hoger dan dat we tegenwoordig meten. Daardoor kon het water ook gemakkelijker worden afgevoerd, simpel omdat het gebied hoger lag dan het watergebied achter de dijken. Toch werden er drie nieuwe molens gebouwd om bij zware regen al het overtollige water af te voeren. Helaas ging ook dat niet goed dus werden er lokaal eigen windmolens gebouwd om de voeten droog te houden.
Op 7 April 1854 nam het dijkbestuur het advies van Gerrit Kragt onverdeeld over en een jaar later werd er begonnen aan de bouw van het stoomgemaal van de polder Mastenbroek. Dat oude stoomgemaal bestaat dit jaar 167 jaar en is op verschillende dagen geopend voor belangstellend publiek waarbij iedere bezoeker een kijkje kan nemen in een werkend stoomgemaal. In tegenstelling tot het stoomgemaal in Lemmer is dit oude stoomgemaal niet meer actief bezig met het verplaatsen van water. Die taak inmiddels overnomen door een elektrisch gemaal wat naast het oude stoomgemaal is gebouwd.
d’Olde Mesiene staat vlakbij Genemuiden aan de Kamperzeedijk tussen IJsselmuiden en Genemuiden, beiden liggend aan de grenzen van de polder Mastenbroek. Gerrit Kragt heeft van het dijkbestuur ook een aandenken gekregen voor zijn bewezen diensten. Dat geschenk is aan mij nagelaten door mijn vader. Een mooi aandenken aan de geschiedenis van onze bet overgroot vader Gerrit Kragt.
De naam van onze bet overgroot vader is trouwens niet veel later door een fout van een notaris veranderd in Kracht, met ch in plaats van een g. De man had hem in een document zo opgeschreven, niet over nagedacht of gecontroleerd en zo is met een pennenstreek onze hele familie tot en met nu omgedoopt in Kracht, met ch. In het aandenken staat zijn naam nog gegraveerd als Kragt.
Wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van het oude stoomgemaal: op 9 September 2023 aanstaande is er weer een open dag. Tijdens deze dag staan vrijwilligers klaar om je een rondleiding te geven in het gemaal Mastenbroek. In het bezoekers centrum kun je naast verschillende versnaperingen ook het boekje ‘Ode aan een stoomreus’ aanschaffen. Het boekje beschrijft de geschiedenis van het gemaal tussen 1856 en 2006. Wees er wel snel bij, want de oplage is 1000 stuks en ik neem aan dat er al een flink aantal van verkocht zijn.
